کم کاری تیروئید+بایدها ونبایدهای تغذیه ای

به گزارش نبض نگار: کم کاری تیروئید نوعی بیماری غده درون‌ریز است که با کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی مشخص می‌شود و می‌تواند علائمی مانند خستگی، افزایش وزن و افسردگی را ایجاد کند. درمان این بیماری معمولا شامل مصرف داروی لووتیروکسین و تغییر سبک زندگی است. اگر تیروئید کم کار درمان نشود ممکن است بیماری قلبی و اختلالات ذهنی را ایجاد کند.کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئید باعث کاهش تولید و ترشح هورمون‌های تیروئیدی می‌شود. اگر غده‌ی تیروئید به خوبی عمل نکند، بدن دچار مشکلات اساسی می‌شود به این معنی که تمام بخش‌های بدن دچار مشکل می‌شوند و فعالیت اندام‌های دیگر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اما چرا تیروئید کم کار می‌شود و چگونه می‌توان تیروئید کم کار را درمان کرد؟ اگر به دنبال جواب این سوالات هستید، این مطلب را تا انتها بخوانید. همچنین برای دریافت نوبت دکتر غدد می‌توانید از دکترتو کمک بگیرید.

کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار چیست؟
کم کاری تیروئید یکی از بیماری های غده تیروئید و از شایع‌ترین بیماری‌های غدد است که در آن غده‌ی تیروئید به اندازه‌ی کافی هورمون‌های تیروئیدی را تولید و وارد جریان خون نمی‌کند. این مسئله باعث کاهش سرعت واکنش‌های سوخت‌و‌ساز و درنتیجه کاهش سرعت متابولیسم بدن می‌شود.

تیروئید کم‌‌کار باعث ایجاد علائمی در فرد هیپوتیروئید می‌شود که برخی از آنها شامل خستگی، اضافه وزن و عدم تحمل سرما هستند. این مشکل تمام بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. درمان اصلی این اختلال، مصرف دارو و جایگزین‌کردن هورمون‌هایی است که به مقدار کم در بدن وجود دارند.

تیروئید یک غده کوچک به شکل پروانه در جلوی گردن است و هورمون‌هایی تولید می‌کند که نحوه استفاده بدن از انرژی (متابولیسم) را کنترل می‌کنند. زمانی که تیروئید کم کار می‌شود، ممکن است بزرگی غده تیروئید یا گوآتر هم رخ دهد (البته این اتفاق بیشتر در پرکاری تیروئید رخ می‌دهد اما ممکن است در فرد مبتلا به تیروئید کم کار هم اتفاق بیفتد).

علائم تیروئید کم کار یا کم کاری تیروئید چیست؟
علائمی که فرد هیپوتیروئید از خود نشان می‌دهد، کاملا بستگی به میزان کم‌کاری غده‌ی تیروئید دارد. هر چه این مشکل حادتر باشد، علائم با شدت بیشتری بروز می‌کنند. نشانه‌های این بیماری به مرور زمان شدت می‌گیرند و معمولا مدت‌ زیادی طول می‌کشد تا شاهد علائم شدید کم کاری تیروئید باشیم.

علائم ابتدایی که احتمالا در شخص بروز می‌کنند، خستگی و افزایش وزن هستند. شاید فرد تصور کند که این نشانه‌ها به بالا رفتن سن ارتباط دارند اما با کاهش بیشتر سرعت متابولیسم و واکنش‌های سوخت‌و‌ساز، علائم شدت بیشتری پیدا می‌کنند و واضح‌تر می‌شوند. معمولا نشانه‌هایی که فرد مبتلا به کم‌کاری تیروئید از خود نشان می‌دهد، عبارت‌اند از:

خستگی
افزایش حساسیت نسبت به سرما یا عدم تحمل سرما
یبوست
خشکی پوست
افزایش وزن
صورت پف‌کرده و ورم‌کرده
صدای خش‌دار و کلفت
ضعف عضلانی
افزایش کلسترول خون
درد، حساسیت و خشکی عضلات
درد، خشکی و ورم در مفاصل
پریودهای نامنظم و خونریزی‌های شدیدتر در دوران قاعدگی
نازک‌شدن موها
کاهش سرعت ضربان قلب
افسردگی
اختلال حافظه
بزرگ‌شدن غده‌ی تیروئید (گواتر)
علائم خطرناک تیروئید کم کار
علائم و نشانه‌های کم کاری تیروئید خطرناک ممکن است شامل بی‌حالی شدید باشد که می‌تواند به بی‌حسی یا کما، کاهش شدید دمای بدن، مشکلات تنفسی و اختلالات کلیوی پیشرفت کند. این علائم در ابتدا شدت کمتری دارند و بی‌توجهی به آنها تا این اندازه خطرناک می‌شود. سایر موارد عبارت است از:

چاقی مفرط یا چاقی بیش از اندازه
دردهای مفصلی مانند زانو درد، درد شانه، دردهای گردن و موارد مشابه
نازایی و بی‌نظمی شدید در پریود
مشکلات و درد قلبی
علائم کم کاری تیروئید در زنان
کم کاری تیروئید مجموعه پیچیده‌ای از علائم را در زنان نشان می‌دهد که برخی از آنها با علائم کم کاری تیروئید در مردان یکسان هستند. تیروئید کم کار در زنان با علائمی مانند قاعدگی نامنظم و تغییر در حجم خونریزی قاعدگی مشخص می‌شود. همچنین ممکن است بارداری را تحت تأثیر قرار دهد و سلامت مادر و کودک را به خطر بیاندازد.

علائم کم کاری تیروئید در مردان
ناخن‌های مردانی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند خشک و شکننده است و موهای آنها نیز خشک می‌شود. همچنین معمولا مردان با تیروئید کم کار به سادگی خسته می‌شوند. سایر علائمی که در مردان مبتلا به هیپوتیروئید رخ می‌دهد عبارت است از:

احساس سرما
ابتلا به یبوست
افسردگی
اختلال تمرکز
درد ماهیچه
اضافه وزن

کدام مواد مغذی برای سلامت تیروئید مهم هستند؟

ید
ید یک ماده معدنی ضروری است که برای ساخت هورمون های تیروئید مورد نیاز است. بنابراین، افراد مبتلا به کمبود ید ممکن است در معرض خطر کم کاری تیروئید باشند.

کمبود ید بسیار شایع است و تقریباً یک سوم جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، در افرادی از کشورهای توسعه یافته مانند ایالات متحده، که در آن نمک یددار و غذاهای دریایی غنی از ید به طور گسترده در دسترس است، کمتر رایج است.

اگر کمبود ید دارید، نمک سفره یددار را به وعده های غذایی خود اضافه کنید یا غذاهای غنی از ید مانند جلبک دریایی، ماهی، لبنیات و تخم مرغ بیشتر مصرف کنید.

مکمل های ید غیر ضروری هستند، زیرا می توانید مقدار زیادی ید از رژیم غذایی خود دریافت کنید. برخی از مطالعات همچنین نشان داده اند که دریافت بیش از حد این ماده معدنی ممکن است به غده تیروئید آسیب برساند.

سلنیوم
سلنیوم به "فعال کردن" هورمون های تیروئید کمک می کند تا بدن بتواند از آنها استفاده کند.

این ماده معدنی ضروری همچنین دارای مزایای آنتی اکسیدانی است، به این معنی که ممکن است غده تیروئید را از آسیب مولکول هایی به نام رادیکال های آزاد محافظت کند.

افزودن غذاهای غنی از سلنیوم به رژیم غذایی شما یک راه عالی برای افزایش سطح سلنیوم است. این شامل آجیل برزیلی، ماهی تن، ساردین، تخم مرغ و حبوبات است.

با این حال، از مصرف مکمل سلنیوم خودداری کنید، مگر اینکه توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی توصیه شود. مکمل ها دوزهای زیادی دارند و سلنیوم ممکن است در مقادیر زیاد سمی باشد.

فلز روی
مانند سلنیوم، روی به بدن کمک می کند تا هورمون های تیروئید را فعال کند .

مطالعات همچنین نشان می دهد که روی ممکن است به بدن در تنظیم TSH کمک کند، هورمونی که به غده تیروئید می گوید تا هورمون های تیروئید را آزاد کند.

کمبود روی در کشورهای توسعه یافته نادر است، زیرا روی در عرضه مواد غذایی فراوان است.

با این وجود، اگر کم کاری تیروئید دارید، سعی کنید بیشتر غذاهای غنی از روی مانند صدف و سایر صدف ها، گوشت گاو و مرغ مصرف کنید. 

کدام مواد مغذی مضر هستند؟
چندین ماده مغذی ممکن است به سلامت افراد مبتلا به کم کاری تیروئید آسیب برساند.

گواتروژن ها
گواتروژن ها ترکیباتی هستند که ممکن است در عملکرد طبیعی غده تیروئید اختلال ایجاد کنند.آنها نام خود را از اصطلاح گواتر گرفته اند، که یک غده تیروئید بزرگ شده است که ممکن است با کم کاری تیروئید رخ دهد.با کمال تعجب، بسیاری از غذاهای رایج حاوی گواتروژن هستند، از جمله :

غذاهای سویا: توفو، تمپه، ادامه و غیره.
برخی از سبزیجات: کلم، کلم بروکلی، کلم پیچ، گل کلم، اسفناج و غیره.
میوه ها و گیاهان نشاسته ای: سیب زمینی شیرین، کاساوا، هلو، توت فرنگی و غیره.
آجیل و دانه ها: ارزن، آجیل کاج، بادام زمینی و غیره.
در تئوری، افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید از گواتروژن اجتناب کنند. با این حال، به نظر می رسد این مشکل فقط برای افرادی است که کمبود ید دارند یا مقادیر زیادی گواتروژن مصرف می کنند.

همچنین، پختن غذاهای حاوی گواتروژن ممکن است این ترکیبات را غیر فعال کند.

یکی از استثناهای غذاهای فوق ارزن مروارید است. برخی از مطالعات نشان داده اند که ارزن مروارید ممکن است با عملکرد تیروئید تداخل کند، حتی اگر کمبود ید نداشته باشید.

غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید
خوشبختانه، اگر کم کاری تیروئید دارید، مجبور نیستید از بسیاری از غذاها اجتناب کنید.با این حال، غذاهایی که حاوی گواتروژن هستند باید در حد اعتدال مصرف شوند و به طور ایده آل پخته شوند.ممکن است بخواهید از خوردن غذاهای بسیار فرآوری شده خودداری کنید، زیرا معمولا حاوی کالری زیادی هستند. اگر کم کاری تیروئید دارید، این می تواند مشکل ساز باشد، زیرا ممکن است به راحتی وزن اضافه کنید.در اینجا لیستی از غذاها و مکمل هایی وجود دارد که ممکن است بخواهید از آنها اجتناب کنید:

غذاهای بسیار فرآوری شده: هات داگ، کیک، کلوچه و غیره.
مکمل ها: مصرف کافی سلنیوم و ید برای سلامت تیروئید ضروری است، اما مصرف بیش از حد هر دو ممکن است باعث آسیب شود. فقط در صورتی که یک متخصص مراقبت های بهداشتی به شما دستور داده باشد سلنیوم و ید مصرف کنید.
در اینجا لیستی از غذاهایی است که می توانید در حد اعتدال مصرف کنید. این غذاها حاوی گواتروژن هستند یا اگر به مقدار زیاد مصرف شوند، محرک شناخته می شوند:

غذاهای مبتنی بر سویا: توفو، تمپه، لوبیا ادامام، شیر سویا و غیره.
برخی از میوه ها: هلو، گلابی و توت فرنگی
نوشیدنی ها: قهوه، چای سبز و الکل - این نوشیدنی ها ممکن است غده تیروئید شما را تحریک کنند.

اگر کم کاری تیروئید دارید گزینه های غذایی زیادی وجود دارد، از جمله:

تخم مرغ: تخم مرغ کامل بهترین است، زیرا مقدار زیادی ید و سلنیوم آن در زرده یافت می شود، در حالی که سفیده آن پر از پروتئین است.
گوشت:تمام گوشت ها از جمله گوشت بره، گوشت گاو، مرغ و غیره.
ماهی: تمام غذاهای دریایی، از جمله ماهی قزل آلا، ماهی تن، هالیبوت، میگو و غیره.
سبزیجات:همه سبزیجات - سبزیجات چلیپایی در مقادیر متوسط مصرف می شوند، به خصوص وقتی پخته شوند.
میوه ها:همه میوه های دیگر از جمله توت ها، موز، پرتقال، گوجه فرنگی و غیره.
غلات و دانه های بدون گلوتن: برنج، گندم سیاه، کینوآ، دانه چیا و دانه کتان
لبنیات: تمام لبنیات از جمله شیر، پنیر، ماست و غیره.
نوشیدنی ها: آب و سایر نوشیدنی های بدون کافئین
افراد مبتلا به کم کاری تیروئید باید رژیم غذایی مبتنی بر سبزیجات، میوه ها و گوشت بدون چربی داشته باشند. اینها کالری کمی دارند و بسیار سیرکننده هستند که ممکن است به جلوگیری از افزایش وزن کمک کند.برخی از مواد غذایی حاوی ترکیباتی هستند که منجر به کاهش عملکرد تیروئید می‌شوند. بهتر است افراد مبتلا به کم کاری تیروئید این مواد غذایی مانند خانواده کلم، سویا، سیب زمینی شیرین و ... را در رژیم غذایی محدود کنند.

کم کاری تیروئید یکی از شایع ترین بیماری ها در تمام دنیا می‌باشد که اثرات فراوانی از جمله چاقی را به همراه دارد.

بسیاری از افراد ابراز می‌دارند با وجود مصرف مقادیر کمی مواد غذایی باز هم روند صعودی افزایش وزن در آن ها مشاهده می‌شود. این افراد بعد از مشاهده نتیجه آزمایش تیروئید خود متوجه می‌شوند که علت اصلی این مسئله فعالیت کمتر از معمول غده تیروئید در ایشان است. در نتیجه سوخت و ساز بدن کاهش یافته و منجر به اضافه وزن و چاقی گردیده است. چنین افرادی حتما باید داروهای تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنند تا کمبود هورمونی ایشان جبران گردد. در رابطه با برنامه غذایی خود نیز باید نکاتی را رعایت کنند تا بتوانند بر این بیماری غلبه نمایند. در این مقاله سعی داریم تا شما را با مواد غذایی که فعالیت غده تیروئید را کاهش می‌دهند؛ آشنا کنیم. تا این مواد غذایی را در برنامه غذاییتان محدود کنید.

هیپوتیروئیدیسم و گواتر؛ مرتبط با کمبود هورمون‌های تیروئید
علت اصلی گواتر در تمام دنیا به دو مسئله مرتبط است: سوء تغذیه پروتئین - انرژی و کمبود ید. زیرا پروتئین و ید دو ماده اصلی هستند که تیروئید برای ساختن هورمون‌های خود نیاز دارد. خاک برخی از مناطق دنیا از نظر ید بسیار فقیر می‌باشد بالاخص مکان‌هایی که از دریا فاصله دارند. به همین علت گواتر اندمیک در چنین مناطقی بسیار شایع است. از جمله این مناطق کشور ایران می‌باشد.

گواتر در سال‌های گذشته در کشور ما بسیار شایع بوده است که با یددار کردن نمک ها این مشکل برطرف شده است و گواتر در کشور ما تحت کنترل درآمده است. اما کم کاری تیروئید( چون علاوه بر میزان ید به عوامل دیگری از جمله زمینه های ژنتیکی هم وابسته است) همچنان در کشور وجود دارد.

نمک یددار :برای عملکرد صحیح غده تیروئید و فعالیت های بدن به روزانه 150 میکروگرم ید نیاز است. غذاهای دریایی بیشترین میزان ید را دارند. مثلا 90 گرم ماهی کاد 99 میکروگرم ید دارد. غذاهای دیگر هم به مقدار کمی ید دارند. اما با مصرف مواد غذایی معمولی نیاز افراد به ید برآورده نمی‌شود. بنابراین یددار کردن نمک‌ها ضرورت می‌یابد به طوری که هر نصف قاشق چای خوری نمک یددار، 142 میکروگرم ید دارد.

گواتروژن‌ها: به مواد غذایی گفته می‌شود که باعث ایجاد گواتر می‌شوند. این مواد فعالیت آنزیم تیروئید پراکسیداز که برای وارد کردن ید به هورمون‌های تیروئیدی لازم است را کاهش می‌دهند. گواتروژن‌ها بسیار متنوع هستند: تیوسیانین‌ها، برخی فلاوونوئیدها مانند کورستین، کامفرول و روتین و ... از آن جمله هستند.

تیوسیانین‌ها: ترکیبات گوگردداری هستند که در انواع گونه‌های گیاهی یافت می‌شوند. تیوسیانین‌ها جذب ید توسط غده تیروئید را کاهش می‌دهند. زیرا تیوسیانین‌ها برای ورود به غده تیروئید با ید رقابت می‌کنند. ید اضافی در رژیم که به وسیله نمک یددار تامین می‌شود باعث پیروزی ید در این رقابت می‌شود.

تیوسیانین‌ها در خانواده کلم به فراوان یافت می‌شوند، خانواده کلم شامل موارد زیر است: کلم برگ چینی، کلم بروکلی، کلم بروکسل، گل کلم، کلم برگ سفید، کلم برگ قرمز، کانولا، بروکلی چینی، کلم چینی، ترب کوهی، کلم پیچ، کلم قمری، دانه خردل، خردل سبز، تربچه، شلغم، واسابی، شاهی آبی، آروگولا و ... .

همچنین از دیگر مواد غذایی سرشار از تیوسیانین می‌توان این موارد را ذکر کرد: سیب زمینی شیرین، کاساوا، ذرت، بذر کتان، لوبیا لیمنسیس و .... . تمام این گیاهان تا زمانی که زنده هستند و برداشت نشده‌اند تیوسیانین ندارند. اما با برداشت شدن، تیوسیانین‌ها تولید می‌شوند.

فلاونوئیدها، فراوانترین گواتروژن‌ها: بیش از 3 هزار نوع فلاوونوئید در ترکیب مواد غذایی کشف شده است که از جمله مهمترین آن‌ها می توان فلاوونوئیدهای موجود در دانه های سویا را نام برد. این فلاوونوئیدها عبارتند از: جنیستئین و دائیدزئین. فلاونوئیدهای سویا فعالیت تیروئید پراکسیداز را کاهش می‌دهند. نکته قابل توجه این است که حتی پختن هم از فعالیت گواتروژنیک سویا نمی کاهد.

مطالعات متعدد اثرات ضد تیروئید سویا را به اثبات رسانده است. این مطالعات نشان می‌دهد نوزادانی که از فورمولاهای برپایه سویا استفاده می‌کنند، در خطر هیپوتیروئیدیسم و بیماری‌های خودایمنی تیروئید قرار دارند. وقتی یک نوزاد با کم کاری تیروئید متولد می‌شود باید مکمل‌های هورمون تیروئید به وی داده شود تا کمبود او جبران شود. متخصصان توصیه می‌کنند که این نوزادان از فورمولاهای حاوی سویا پرهیز کنند.

گواتروژن به مواد غذایی گفته می‌شود که باعث ایجاد گواتر می‌شوند. این مواد فعالیت آنزیم تیروئید پراکسیداز که برای وارد کردن ید به هورمون‌های تیروئیدی لازم است را کاهش می‌دهند.

در افراد بزرگسال نیز اگر دریافت ید ناکافی باشد باید مصرف سویا محدود شود. مثلا گیاهخواران به دلیل مصرف بیشتر سویا (حدود 3 برابر افراد عادی) بیشتر در معرض خطر کم کاری تیروئید قرار دارند.

از دیگر مواد غذایی سرشار از فلاوونوئیدها می‌توان به ارزن اشاره کرد. ارزن در برخی مناطق دنیا به عنوان منبع غذایی افراد است. ارزن دارای فلاوونوئیدی به نام اپیگنین است که فعالیت تیروئید پراکسیداز را کاهش می دهد. این فلاوونوئید در مواد زیر نیز یافت می‌شود: بابونه، مرکبات، جعفری، پیاز، آبجو، جوانه گندم و .... .
خانواده کورستین: (که شامل کورستین، کامپفرول و روتین می‌باشد) از دو راه با متابولیسم هورمون های تیروئیدی تداخل دارند.
1. کاهش فعالیت تیروپراکسید
آنزیمی که برای وارد کردن ید به هورمون تیروئید لازم است.
2. کاهش فعالیت دیودیناز کبدی
آنزیم کبدی که برای فعالیت هورمون تیروئید لازم است.کورستین در پیاز، چای، بروکلی، مویز سیاه، سیب، انگور، بلوبری، جینکوبیلوبا و زردآلو یافت می‌شود.
کامپفرول در چای، گریپ فروت، کاسنی و... وجود دارد و بیشتر از کورستین جذب می‌شود.
روتین در گندم سیاه، مارچوبه، مرکبات و ... یافت می‌شود و کمتر از کورستین جذب می‌شود.

نکته قابل توجه اینکه پختن غذاها تا 30 درصد از کورستین، کامپفرول و روتین در غذاها را از بین می‌برد.

توصیه‌های غذایی برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید
مواد غذایی که در بالا عنوان شد را در برنامه غذایی خود محدود کنید.
گواتروژن‌های قوی مانند سویا، ارزن و گیاهان خانواده کلم را حذف کنید.
اگر غذاهای سرشار از گواتروژن در طول روز مصرف می‌کنید مطمئن شوید که روزانه 150 میکروگرم ید دریافت می‌کنید.
مواظب باشید بیش از حد از نمک ید دار استفاده نکنید.

منابع:

https://borna.news/
https://doctoreto.com/

کم کاری تیروئید+بایدها ونبایدهای تغذیه ای