به گزارش نبض نگار: عملکرد غده تیروئید بر روی قسمت‌های مختلف بدن انسان تاثیرگذار است و همین باعث می‌شود تا کم کاری و پرکاری تیروئید به عنوان یک عامل و بیماری مهم مورد توجه قرار بگیرد، این تاثیر در دوران بارداری نیز بر روی مادر و جنین مشهود است و در واقع بسیاری از مادرانی که مشکل تیروئید دارند نگران این هستند که تیروئید در بارداری تا چه حد و چگونه می تواند بر روی جنین اثرگذار باشد، آیا داروهای مصرفی در درمان تیروئید بر روی جنین هم تاثیر دارد؟ چگونه می توان جنین را از اثرات مخرب تیروئید حفظ کرد.
هورمون تیروئید تاثیر زیادی بر روی متابولیسم و رشد بدن دارد، این هورمون در سه ماهه اول بارداری برای جنین لازم و ضروری است، بنابراین قبل و بعد بارداری باید سطح هورمون تیروئید را کنترل کرد، از آنجایی که در کم کاری و یا پرکاری تیروئید تنظیم سطح هورمون دچار اختلال شده تاثیراتی را بر روی جنین خواهد داشت و درمان ندول‌های تیروئید و بیماری‌های تیروئید اهمیت بسیار بالایی دارد، اگر باردار هستید و یا کسی در اطراف شما با این شرایط هست حتما این مقاله را بخوانید.
نقش هورمون تیروئید بر روی جنین
جنین شما تا 12 هفتگی قادر به تولید هورمون تیروئید نیست و این هورمون توسط جفت از بدن مادر به او منتقل می شود، از 12 هفتگی تا تقریبا بین 18 تا 20 هفتگی جنین به تنهایی قادر به تولید هورمون هست ولی میزان این هورمون به اندازه کافی نیست و از این رو بدن مادر و هورمون تیروئیدی که تولید می کند برای جنین بسیار مهم است، رشد سیستم عصبی و مغز جنین تحت تاثیر این هورمون است، نبود این هورمون در سه ماهه اول می تواند باعث کند ذهنی شود و در مواردی کم کاری تیروئید منجر به تولد نوزاد نارس، نوزاد مرده و یا باعث پاره شدن جفت می شود.
با اینکه کمکاری تیروئید در برخی مواقع باعث ناباروری می شود ولی کنترل کم کاری تیروئید توسط پزشکان کمک می کند تا کسانی که مشکل دارند نیز بتوانند به خوبی دوره بارداری را طی کرده و کودک سالمی را به دنیا بیاورند، ولیکن آنچه که حائز اهمیت است این است که در درمان بیماری تیروئید تعلل صورت نگرفته و بیماری درمان شود.
تیروئید با تولید هورمون‌های t4 و t3 متابولیسم و سوخت و ساز بدن را کنترل می کند، انرژی بدن شما تحت تاثیر همین متابولیسم است و البته میزان کالری و انرژی ذخیره در بدن نیز؛ زمانی که این غده درون ریز نتواند به میزان کافی هورمون تولید کند کم کاری و زمانی که تولید بیشتر از حد داشته باشد پرکاری تیروئید خواهیم داشت.
علائم کم کاری تیروئید در بارداری
علائمی مانند خستگی و افزایش وزن می توانند نشان دهنده کم کاری تیروئید باشند ولی اینها علائمی است که در یک بارداری طبیعی نیز اتفاق می افتد، در حقیقت علائم بستگی زیادی به میزان کمبود هورمون در بدن دارد ولی به طور کلی برخی علائم عبارتند از:
افزایش وزن
افزایش سطح کلسترول
خستگی
افسردگی
کاهش ضربان قلب
مشکلات حافظه
پوست خشک
یبوست
تورم پا
گرفتگی عضلات
شایع‌ترین دلایل کم کاری تیروئید در بارداری
شایع‌ترین علت کم کاری تیروئید بارداری بیماری خودایمنی هاشیموتو است ، که ممکن است اولین تجربه تیروئیدیت در مادر باردار باشد و یا در گذشته نیز آن را تجربه نموده است و درمان کافی برای آن انجام نشده، یکی دیگر از دلایل، درمان هایی است که به واسطه پرکاری تیروئید در مادر انجام شده است. به بیان دیگر مادر در گذشته پرکاری تیروئید داشته و تحت درمان قرار گرفته است و داروهای ضد تیروئیدی به مقدار بیشتر از حد مصرف نموده و کم کاری تیروئید ایجاد شده است، در یک تحقیق انجام شده در انجمن تیروئید آمریکا 2.5 درصد از مادران باردار با tsh بالای 6 و 0.4 درصد با tsh بالای 10 در طی بارداری مراجعه نموده بودند.
خطرات کم کاری تیروئید در بارداری برای مادر
کم کاری تیروئید درمان نشده و یا عدم توجه کافی به میزان هورمون لازم در بارداری خطراتی را برای مادر به دنبال دارد، افزایش خطر سقط جنین، کم خونی، پره اکلامپسی، خونریزی پس از زایمان، میوپاتی (درد عضلانی و ضعف) و نارسایی احتقانی قلب از جمله این خطرات است، این عوارض بیشتر در مادرانی با کم کاری تیروئید شدید بروز می کند، در این دسته اغلب آنتی بادی تیروئید پراکسیداز AntiTPO دیده می شود.
عوارض تیروئید کم کار در بارداری بر جنین
هورمون تیروئید تاثیر بسیار زیادی بر رشد مغز نوزاد چه در دوره جنینی و چه در زمان تولد دارد، کودکانی که با کم کاری تیروئید در بدو تولد به دنیا می آیند در خطر ایجاد مشکلات شناختی، عصبی و رشدی قرار می گیرند و ممکن است با کند ذهنی و یا حتی ناتوانی ذهنی رو به رو شوند به همین دلیل بلافاصله یا در اسرع وقت پس از تولد آزمایش غربالگری تیروئید انجام می شود تا در صورتی که نوزاد با کم کاری تیروئید مواجه است تحت درمان قرار بگیرد، این درمان تا حد زیادی جلوی عوارض ناشی از کم کاری در نوزاد را می گیرد.
کم کاری تیروئید شدید در مادر می تواند منجر به اختلال رشد در مغز جنین شود، مطالعات اخیر نشان داده است برخی کودکان مبتلا به اختلالات رشد مغز از دسته کودکانی بوده اند که در دوران جنینی مادر مبتلا به کم کاری بوده است.
در مادرانی که دچار کم کاری تیروئید در طی دوره بارداری و یا قبل از آن هستند و اقدام به درمان نمی کنند تولد نوزادانی با مشخصات زیر محتمل است.
دیگر عوارض عبارتند از:
تولد زودرس
کم وزنی نوزاد
ناراحتی تنفسی در نوزاد
نقش تیروکسین برای رشد طبیعی مغز در طول سال‌ها مورد تائید قرار گرفته است، جنین در معرض کم کاری تیروئید ممکن است با نقص رشد در مغز رو به رو شود.
در تحقیقاتی که توسط محققین صورت گرفته نشان داده شده احتمال اختلال در آی کیو IQ نوزاد، شاخص های رشد روان شناختی و همچنین سطح یادگیری نوزاد با وجود کم کاری تیروئید افزایش می یابد.
در این تحقیقات ثابت شده کودکانی که از مادرانی با کم کاری تیروئید درمان نشده متولد می شوند با آی کیو معادل 7 درجه کمتر از کودکان با مادران سالم رو به رو هستند، با این حال این کم کاری در عملکرد حرکتی، توانایی تجسم دیداری، مهارت های آموزشی پیش از دبستان و قدرت زبان نوزاد تاثیر گذار نیست.
در مواردی با کمبود ید حتی تولد نوزادان بیش فعال و یا با آی کیو با 10 درجه کاهش نیز محتمل است.
درمان تیروئید کم کار در بارداری
هدف از درمان تیروئید کم کار در بارداری کنترل میزان هورمون تیروئید در بدن است، در این شرایط مادر بلافاصله پس از متوجه شدن بارداری و یا در زمانی که قصد بارداری دارد بایست با مصرف میزان کافی هورمون تحت نظر پزشک متخصص زنان و همین طور پزشک متخصص غدد خطرات رشدی را از کودک خود دور کند و نیز عوارض ناشی از آن را برای خود کاهش دهد بهتر است برای اینکه بدانید چگونه کم کاری را در این دوران کنترل کند به مقاله کنترل کم کاری تیروئید در بارداری مراجعه کنید.
تغییرات هورمون تیروئید در دوران بارداری
در دوران بارداری دو هورمون گونادوتروپین و استروژن افزایش می یابند و بر روی ترشح هورمون تیروئید تاثیر می گذارد و به طور طبیعی در زنان سالم مقدار این هورمون افزایش می یابد و غده کمی بزرگتر می شود، ولی معمولاً موضوع در معاینات فیزیکی مشهود نمی شود با این‌حال دکتر شما با آزمایشات مختلف سطح هورمون بدنتان را کنترل می کند.
پرکاری در بارداری
در برخی مواقع در بارداری شما علائمی مانند تپش قلب، خستگی، گرمایی بودن (در جای گرم با مشکل روبه رو شدن) را تجربه می کنید. این علائم در اغلب بارداری های طبیعی نیز رخ می دهد ولیکن وجود برخی علائم مانند لرزش دست، عدم افزایش وزن در بارداری و یا کاهش وزن بی دلیل اخطارهایی برای پرکاری تیروئید هستند، در کنار این علائم ضربات قلب سریع و نامنظم نیز ممکن است رخ دهد.
شایع ترین علت پرکاری تیروئید در بارداری چیست؟
یکی از دلایلی که ممکن است باعث شود خانم‌های باردار به پرکاری تیروئید مبتلا شوند بیماری گریوز است، در واقع این دلیل به عنوان شایع‌ترین مسئله مورد بررسی قرار می گیرد. بر اساس آماری که در تحقیقات به دست آمده است درصدی بین 1 تا 4 نفر در هزارنفر دچار این بیماری می شوند.
و اینکه بیماری گریوز چیست؟ در بدن انسان سلول‌های ایمنی وجود دارند که به طور طبیعی به دنبال سلول‌های غیر طبیعی، میکروب‌ها، باکتری ها و غیره هستند، این سلول‌ها در نقش دفاعی از بدن انسان کار خودشان را به خوبی انجام می دهند ولی در برخی مواقع سلول‌های ایمنی بدن، به اشتباه سلول‌های خودی را دشمن فرض می کنند و به آنها حمله می کنند، در بیماری گریوز نیز سلول‌های تیروئید مورد حمله قرار می گیرند و با تولید یک سری آنتی بادی باعث تولید بیشتر هورمون تیروئید می شوند، این آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولین و تحریک کننده هورمون TSH است.
این بیماری ممکن است برای شروع در دوران بارداری اتفاق بیافتد ولی با گذشت دوره اول بارداری به این دلیل که برخی از قسمت‌های سیستم ایمنی بدن در ماه‌های بالاتر بارداری فعالیت کمتری دارند و این نکته باعث می شود که بیمار علائم کمتری را تجربه کند ولی بعد از دوره بارداری این علائم ممکن است اضافه شده و بیماری بیشتر نمایان شود.
در طول دوره بارداری درصورتی که با بیماری گریوز مواجه باشید ممکن است لازم باشد تا هر ماه تست تیروئید را تکرار کنید و تحت نظر کامل دکترتان باشید تا برای جنین و یا خودتان مشکلی به وجود نیاید.
سطح بالای هورمون تیروئید هم مانند کمبود آن می تواند مشکلاتی را برای مادر و جنین به وجود بیاورد.
در موارد نادر تهوع، استفراغ شدید، کم آبی و هیدراته شدن بدن مادر به افزایش هورمون تیروئید در بدن مادر ربط پیدا می کند به این حالتها هایپرمسیس گراویداروم گفته می شود و به گفته پزشکان و کارشناسان هورمون HCG مسبب آن است و افزایش این هورمون منجر به پرکاری تیروئید و افزایش ترشح هورمون تیروئید می شود که اغلب در سه ماهه دوم بارداری رخ می دهد.
عوارض تیروئید پرکار در بارداری بر روی جنین
از جمله مواردی که پرکاری تیروئید در بارداری مادر و جنین را تهدید می کند می توان به کوارد زیر اشاره کرد:
سقط و مرگ و میر جنین
تولد زودرس
پراکلامپسی در مادران (احتمال فشار خون)
وزن کم نوزاد در زمان تولد
طوفان تیروئیدی
در موارد کمی ممکن است افزایش هورمون TSH که در اثر بیماری گریوز در مادر به وجود می آید بر روی جنین نیز اثر مشابهی داشته باشد و باعث شود تا تیروئید جنین نیز مقدار بیشتری هورمون تولید کند و به این شکل جنین را تحت تاثیر قرار دهد.
منبع:
https://tiradsono.com/
https://www.darmankade.com/
https://emrc.sbmu.ac.ir/
0 دیدگاه