معده درد عصبی چیست؟

به گزارش نبض نگار: معده درد عصبی یا استرس معده به وضعیتی می‌گویند که عواطف و احساسات فرد بر عملکرد معده‌اش تاثیر منفی بگذارند. این نوع معده درد نتیجه واکنش به احساساتی همچون غم، خشم، نگرانی، استرس، ترس و اضطراب است. فرد معمولا در چنین وضعیت، رفلاکس معده به مری و حلق و اصطلاحا ترش کردن را تجربه می‌کند. علائم معده درد عصبی می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.

درد ناشی از این علائم همیشگی و پایدار نیست، بلکه تنها زمانی بروز پیدا می‌کند که تحریک عصبی رخ دهد. از همین‌رو پس از مدتی بهبود می‌یابد و فرد معمولا دیگر به دنبال درمان آن نمی‌رود. این موضوع می‌تواند در آینده باعث ایجاد مشکلات جدی در معده شود. اگر شما هر از گاهی دچار این مشکل می‌شوید جای نگرانی نیست، اما معده درد عصبی که به پشت می‌ زند نشان‌دهنده جدی بودن این بیماری است و باید تحت درمان پزشکی و روانشناختی قرار بگیرید.

دیگران چه می خوانند:

استرس معده چقدر طول میکشد؟

اغلب افرادی که علائم معده درد عصبی را تجربه کرده‌اند، کنجکاوند بدانند دوره این درد چقدر طول می‌کشد. درد ناشی از این مشکل به مدت زمان درمان و علت ایجاد آن بستگی دارد. در برخی موارد، درد معده عصبی موقتی است و در طی چند روز یا چند هفته بهبود می‌یابد، اما در موارد دیگر می‌تواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. اگر درد شدیدی دارید که طی چند روز بهتر نشده حتما به دکتر متخصص گوارش مراجعه کنید.

علائم معده درد عصبی

علائم معده درد عصبی در بزرگسالان

شایع‌ترین موارد عبارت‌اند از:

سوءهاضمه
دلشوره
حالت تهوع
گرفتگی شکم
سیری زودهنگام
احساس نفخ در شکم
احساس ناآرامی معده
اسهال یا یبوست
تکرر ادرار
نگرانی و اضطراب شدید
احساس گرما در شکم
احساس کشیدگی عضلات
احساس نیاز مداوم به اجابت مزاج

برخی علائم استرس معده مانند سوءهاضمه، دل درد، رفلاکس اسید و سوزش سردل مشابه بیماری پولیپ معده هستند. از همین‌رو مراجعه زودهنگام به پزشک متخصص جهت تشخیص دقیق بیماری بسیار مهم است.

علت ایجاد علائم استرس معده

زمانی که مغز ما سیگنال استرس و اضطراب را دریافت کند، موجب تغییراتی در سیستم عصبی و هورمونی بدن می‌شود. این تغییرات بر عملکرد دستگاه گوارش، به‌ویژه معده تاثیر منفی می‌گذارند. بنابراین می‌توان گفت، علائم معده درد عصبی ناشی از تاثیرات عاطفی و روانی هستند و معمولا به دلیل موارد زیر بروز پیدا می‌کنند:

تنش روانی
استرس و اضطرای
ترس و نگرانی‌ها
هیجان بیش از حد
تغییرات هورمونی
حساسیت به غذا
عوامل محیطی مانند تجربه‌های ناگوار در زندگی

کدام اختلالات و بیماری‌ها باعث بروز علائم استرس معده می‌شوند؟

زخم معده

اسکیزوفرنی

اختلالات دوقطبی

بیماری التهابی روده

سندرم روده تحریک‌پذیر

اختلالات روانی مانند افسردگی یا اضطراب فراگیر

روش تشخیص معده درد عصبی

تشخیص علت درد معده عصبی ممکن است به دلیل تنوع علائم و عوامل مختلفی که می‌تواند در ایجاد آن نقش داشته باشند، کاری چالش‌برانگیز باشد. اما به طور کل، برای تشخیص علت درد معده عصبی، در ابتدا پزشک شما ممکن است به شما سؤالات مربوط به شدت درد، زمان شروع، مکان درد، علائم همراه و تاریخچه پزشکی خودتان را بپرسد. پس از معاینه، پزشک ممکن است موارد زیر را برای شما در نظر بگیرید.

آزمایش‌های خون و مدفوع
آزمایش‌های تصویری مانند آندوسکوپی و سی‌تی‌اسکن
آزمایش‌های تنفسی مثل تست تنفس کربن‌دی‌اکسید (CO2)

همچنین، برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با گوارش مانند IBS و IBD، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های متخصصانه‌تر مانند آزمایش کالپروتکتین و آزمایش آنتی‌تی‌تی‌جی‌ای (anti-tTG) باشد.

درمان خانگی معده درد عصبی

کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم که باعث افزایش جریان خون در معده و انبساط رگ‌های خونی می‌شود در کاهش و تسکین معده‌ درد عصبی تاثیر دارد. در این حالت دوش گرفتن آب گرم یا قرار دادن حوله داغ به‌مدت 20 دقیقه روی معده مفید است.

استفاده از روش‌های طب سنتی: برخی از روش‌های طب سنتی مانند استفاده از گیاهان دم‌کرده، مصرف عسل، استفاده از روغن‌های گیاهی، تزریق‌های تری‌پان و استفاده از اسیدآمینه گلوتامین می‌تواند به کاهش درد معده عصبی کمک کند.

تغییر در رژیم غذایی: مصرف غذاهای سالم و نگهداری از وزن مناسب می‌تواند بهبود درد معده عصبی را تسریع کند. بهتر است از مصرف غذاهای چرب، تند و سرد خودداری کنید و به‌جای آن، از غذاهای سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل استفاده کنید.

این را بدانید که وقتی استرس دارید و هضم غذا دچار مشکل می‌شود، هضم برخی غذاها برای بدن سخت‌تر است. غذاهای سرخ‌شده، شکر تصفیه‌شده، لبنیات و گوشت از جمله این موارد هستند که بسیاری از افراد با پرهیز از این غذاها علائم معده درد عصبی خود را کاهش می‌دهند.

محدود کردن مصرف غذاهای تحریک‌کننده: مصرف غذاهایی مانند قهوه، نوشابه، شکلات، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و سایر عوامل تحریک‌کنندة معده می‌تواند به کاهش درد معده عصبی کمک کند.

کاهش استرس: استرس و اضطراب می‌تواند به شدت درد معده عصبی را بیشتر کند. برای کاهش استرس می‌توانید از روش‌های مانند تمرینات یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق، موسیقی و ماساژ استفاده کنید.

ورزش: ورزش و تمرین منظم می‌تواند به کاهش استرس و تحریک مخاطی معده کمک کند و در نتیجه بهبود درد معده عصبی را تسریع کند.

چگونه از معده درد عصبی پیشگیری کنیم؟

قرص های معده درد عصبی و داروهای مسکن و ضدالتهاب همیشه در دسترس هستند؛ اما با تغییر دادن برخی عادات زندگی و تغذیه‌ای تا حد زیادی می‌توان جلوی معده‌درد عصبی را گرفت:

بهبود سلامت روده

با خوردن غذا‌های حاوی فیبر و پروبیوتیک معده و روده خود را تقویت کنید. پروبیوتیک با تأثیر روی عصب واگ، باعث کاهش اضطراب و التهاب روده می‌شود.

کنترل استرس

داشتن معده‌درد عصبی نشانگر این است که شما در زندگی روزانه خود زیاد احساساتی شده و احساساتی مانند استرس، ترس و خشم به دفعات در حالات شما رخ می‌دهد. با کنترل احساسات خود به‌کمک روش‌های روانشناسی یا راه‌هایی که خودتان به آن عادت دارید، درصد زیادی از معده‌درد عصبی شما حل خواهد شد.

بیشتر ورزش کنید

سخن گفتن از فواید ورزش کردن احتمالاً تکرار مکررات و باعث سر رفتن حوصله خواهد بود. ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، شنا، یوگا و سایر ورزش‌های ملایم یک راه بی‌دردسر و تضمینی برای خالی کردن احساسات و کاهش علائم معده‌درد عصبی است.

تغییر رژیم غذا

تغییر در عادات غذایی باید آگاهانه و در صورت ممکن با نظر دکتر نفخ معده و پزشک تغذیه انجام شود. تغییرات را به صورت آرام و تدریجی اعمال کنید. ایجاد تغییرات گسترده و ناگهانی تأثیر منفی روی سلامت کلی بدن و دستگاه گوارش شما خواهد گذاشت.

حجم وعده‌های غذایی را کمتر کرده و این کاهش را با افزایش تعداد وعده‌های روزانه پوشش دهید. به جای یک وعده بزرگ و سنگین، چند وعده کوچک و سبک میل کنید. غذاهای پرچرب، پرادویه و شور مصرف نکنید، نوشیدنی‌های گازدار و کافئین‌دار مصرف نکنید و در کنار وعده‌های غذایی خود از سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج و کاهو استفاده کنید.

درمان معده درد عصبی

برای درمان معده درد عصبی در طب سنتی و درمان درد معده عصبی به روش خانگی روش‌های مختلفی وجود دارد که به‌راحتی قابل انجام هستند.

1. آب بنوشید

طبق تحقیقات انجام‌گرفته در زمینه تأثیر نوشیدن آب بر معده درد عصبی توسط اسکات کوهن Scott Cohen، اگر استرس یا هیجان بیش از حد، موجب استفراغ شما یا فرزندتان می‌شود، برای درمان سریع معده درد عصبی باید بدن خود را هیدراته کنید (آب و مواد معدنی لازم را به بدن خود برسانید)؛ اما برای این کار حداقل نیم ساعت صبر کنید. همچنین تا 6 ساعت پس از آخرین استفراغ، غذا نخورید.

2. اجتناب از مصرف کافئین

کافئین با افزایش سطح اضطراب و نگرانی باعث تشدید معده‌درد عصبی شده و روده‌ را نیز تحریک‌پذیرتر می‌کند. در صورت رخ دادن معده‌درد عصبی تا زمانی که درد و التهاب فروکش نکرده به‌هیچ‌عنوان نوشیدنی کافئین‌دار مانند قهوه و چای سیاه مصرف نکنید.

3. مدیریت استرس، اضطراب و هیجان

برای مدیریت استرس اضطراب و هیجان خود از روش‌های زیر کمک بگیرید:

تنفس عمیق

ورزش سبک

تمرکز بر تنفس

سرگرم‌کردن خود با هر روشی که خودتان می‌شناسید و به آن عادت دارید

فکر کردن به حالتی که با ترس‌های خود روبه‌رو شده‌ و بر آن‌ها غلبه کرده‌اید

برنامه‌ریزی و به‌دست گرفتن کنترل امور برای حل مشکل پیش رو که باعث معده‌درد عصبی شما است

پیروی کردن از یک رژیم غذایی برای معده درد عصبی

مدیتیشن و ریلکس کردن

استراحت‌کردن و چرت زدن

4. مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های گیاهی

غذاهای مضر برای معده درد عصبی را شناختیم، حال برای درمان معده درد عصبی با گیاهان دارویی می‌توانید از چای نعنا، چای زنجبیل، لیمو و گیاهانی مانند اسطوخودوس را در حالت دمنوش برای معده‌درد عصبی استفاده بکنید.

از انواع دارو گیاهی معده درد عصبی می‌توان به بابونه، قاصدک، بیدمشک، روغن کرچک، آلوئه‌ورا و شیرین‌بیان اشاره کرد. تمم این گیاهان خاصیت ضدالتهاب داشته و در عمل هضم غذا نیز مؤثرند.

5. مصرف دارو برای درمان معده درد عصبی

داروی معده‌ درد عصبی در داروخانه‌ها به شکل قرص و شربت خوراکی موجود است. داروهایی مانند آلکا سِلتزِر (Alka-Seltzer)، Emetrol، Mylanta، پپتو بیسمال (Pepto-Bismal)، سیمیلاک (Similac) و تامس (Tums) در درمان معده‌درد عصبی کمک‌کار شما خواهند بود و توسط پزشک گوارش و دکتر زنان تجویز می‌شود.

منبع:

https://www.darmankade.com/blog/nervous-stomach-ache/

https://dr-zandi.com/nervous-stomach-ache/

https://www.paziresh24.com