پوسیدگی دندان کودکان+ بهترین راه پیشگیری

به گزارش نبض نگار: زماني كه دندانهاي آسياي دائمي کودک در می آیند، شيارها و فرورفتگي هاي گاها عميقي دارند که دندان را مستعد پوسیدگی می کنند.

مواد غذايي، خصوصا انواع چسبناك مثل تافي و شكلات در شيارها گير كرده و مدت زيادي به دندان چسبيده مي مانند و محل مناسبی برای تجمع میکروب ها می شوند.

علاوه بر اين عمق شيارهای دندان، ظريف تر از اندازه موهاي مسواك است و با مسواك تميز نمي شود. ميكروب هاي پوسيدگي زا می توانند مدت زیادی در آنجا باقي بمانند و پوسيدگي رخ دهد و سریعا پیشرفت کند.

فیشور سیلانت (فیشور سیلنت)  یا شیارپوش راه مهمی در پیشگیری از پوسیدگی دندانهای کودک است. فیشور سیلنت دندان های دائمی درمان بسيار موثری است كه انقلابي در كاهش پوسيدگي ها ايجاد كرده است تا از درد و هزینه و تخریب بیشتر دندان در آینده جلوگیری شود.فیشور سیلنت در دندانهای آسیاب دایمی کودکان می‌تواند تا 80 درصد پوسیدگی را کاهش دهد.
سیلانت دندان چیست؟
در پاسخ به این سوال که فیشور سیلنت تراپی چیست باید گفت که لایه نازکی از مواد ترمیمی همرنگ دندان (کامپوزیت دندان) است که روی شیارهای عمیق را مهر و موم می کند. اما هیچوقت جایگزینی برای مسواک و خمیردندان و رژیم غذایی بدون قند نیست. 

چرا سطح جونده دندانهای کودکان به پوسیدگی مستعدتر است؟
1- دندانی که تازه رویش میکند، مینای نابالغ دارد و نفوذپذیرتر است. بنابراین به راحتی پوسیده می شود.

2- شیارهای دندان گیردار هستند. پلاک دندان و باکتری در آنجا باعثپوسیدگی دندان می شود. 

3- مینای دندان در شیارها نازک تر است و احتمال پوسیدگی دندان در آن بالاتر است. 

4- دندانهای آسیای بزرگ مدت زیادی طول می کشد تا کاملا رویش یابند (بین 2/5- 1/5 سال) و در طول این مدت ممکن است بهداشت کامل آن تا رویش کامل دشوار باشد.

روش فیشور سیلانت چیست؟
 ابتدا سطح دندان هاکاملا با برس مخصوص تمیز می شود تا  پلاک دندان و میکروب ها برداشته شوند.
در صورتی که درشیارها پوسیدگی شروع شده باشد، پوسیدگی ها برداشته می شوند.
 سطح دندان با مواد مخصوص آماده می شود و چسب دندان مخصوص کامپوزیت زده شده و با نور آبی سخت می شود.
 مواد فیشور سیلانت روی سطح دندان گذاشته می شود و با نور آبی سخت می شود.
 اضافات ماده فیشورسیلنت و درصورت وجود بلندی ها تنظیم شده و کوتاه می شود.

فیشور سیلانت نیاز به تزریق بی حسی دارد؟
شیارپوش يا فيشورسيلنت  بدون نياز به بي حسي و تراش و در زمان تقريبي 10 دقيقه انجام ميشود. و می تواند حفاظت خیلی خوبی از پوسیدگی های بعدی به عمل آورد. و از درد، هزینه و عوارض پوسیدگی دندان در آینده جلوگیری کند.

فیشورسیلانتها معمولا بی رنگ یا همرنگ دندان هستند . اما انواعی از شیارپوش ها هم به رنگ های آبی، صورتی یا رنگ های دیگر هستند که برای پیگیری بعدی قابل تشخیص باشند.

لازم به ذکر است که دندان هایی که فیشورسیلانت شده اند باید هر 6 ماه یکبار معاینه شوند تا در صورت شکستگی یا پریدگی بخشی از شیارپوش اصلاح شوند.

بهترین سن برای انجام فیشورسیلانت دندان :
معمولا بهترین زمان انجام فیشور سیلانت بعد از رویش کامل دندان و قبل از پوسیده شدن آن است.

چون اولین دندان آسیای دائمی در سن 6 سالگی رویش می کند، لازم است که حدود 7-6 سالگی فیشور سیلانت آن انجام شود. در این سن کودک هنوز همکاری کافی برای انجام کامل و دقیق بهداشت دهان را ندارد ، علاوه بر این چون رویش دندان 6 همراه با افتادن دندان شیری نیست ، بسیاری از والدین حتی متوجه رویش آن نمی شوند.

دومین دندان آسیای دائمی هم در سن 11 سالگی می روید و این سن مناسبی برای انجام شیارپوش روی دندان 7است.

فیشور سیلانت و فلورایدتراپی  خصوصا به صورت وارنیش فلوراید دو درمان مهم پیشگیرانه از پوسیدگی هستند.

آیا روی دندان پوسیده هم می‌توان از فیشور سیلانت استفاده کرد؟
در صورتی که دندان پوسیده باشد، لازم است که ترمیم شود. یعنی پوسیدگیها برداشته شوند و حفره باقی مانده پر شود. روی شیارهای سالم دندان هم فیشور سیلنت قرار می گیرد.

چه کسانی باید فیشور سیلانت انجام دهند؟
فیشور سیلانت دندان شیری:
فیشورسیلنت برای کودکان که دندانهای آسیای بزرگ دایمی آنها تازه رویش یافته و در معرض پوسیدگی هستند.
کودکانی که دندانهای شیری شدیدا پوسیده دارند و دندانهای آسیای شیری شان هم در معرض پوسیدگی است.
 
فیشور سیلانت دندان بزرگسالان:
بزرگسالانی که دندانهایشان شیار گیردار و مستعد پوسیدگی دارند.
افرادی که به علت داروهایی مصرف می کنند یا بیماریهای خاص خشکی دهان دارند و در  معرض پوسیدگی هستند. 

تفاوت فیشور سیلانت با ترمیم دندان چیست؟
فیشور سیلنت در مواردی استفاده می شود که هنوز پوسیدگی در دندان رخ نداده باشد یا نمای بسیار ابتدایی از شروع پوسیدگی دیده شود. در این شرایط با درمان پیشگیرانه مانع توسعه پوسیدگی می شویم. اما در صورتیکه پوسیدگی وجود داشته باشد یا دندان خالی شده باشد، باید ابتدا پوسیدگی و بافت دندان تخریب شده خارج شده و بعد با ماده ترمیمی فلزی یا همرنگ دندان پر شود.

جایگزین فیشورسیلنت چیست؟
برخی از دندانپزشکان کودکان استفاده از فلوراید را برای جلوگیری از پوسیدگی توصه می کنند. البته این درمان بیشتر برای خردسالان تجویز می شود و لازم است هر 3-6 ماه یکبار تکرار شود.

گرچه فلوراید موجود در آب آشامیدنی و خمیردنداهای فلوریده هم اثر ضدپوسیدگی دارد، اما اثر فیشورسیلنت از آن بیشتر است.

ماندگاری فیشور سیلانت چه مدت است؟
فیشورسیلنت هم مانند یک ترمیم دندانی می تواند سالها عمر کند. لازم است که بهداشت دهانی به خوبی انجام داده شود، از مصرف قندها و رژیم غذایی نامتعادل خودداری شود. حداقل روزی دو بار مسواک زده شود. 

مراقبت از فیشورسیلنت چگونه است؟
بعد از قراردهی سیلنت روی دندان، لازم است به صورت دوره ای مثلا هر 6 ماه توسط دندانپزشک معاینه شود تا اگر همه یا بخشی از آن کنده شده است، قبل از ایجاد پوسیدگی تعمیر شود. 

عوارض فیشور سیلانت
با وجود مزایای فراوان، فیشور سیلانت نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد. این عوارض معمولاً خفیف و موقتی هستند و به ندرت منجر به مشکلات جدی می شوند. از جمله عوارض احتمالی فیشور سیلانت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

حساسیت به نور
حساسیت به نور یکی از عوارض شایع اما موقتی فیشور سیلانت است. این حساسیت معمولاً به دلیل تحریک عصب های دندان در حین انجام عمل یا به دلیل مواد استفاده شده در سیلانت ایجاد می شود. عوارض فیشور سیلانت مانند حساسیت به نور معمولاً پس از چند روز به طور کامل برطرف می شود.

تغییر رنگ دندان
یکی دیگر از عوارض فیشور سیلانت ممکن است تغییر رنگ جزئی در دندان باشد. این تغییر رنگ اغلب به دلیل تجمع پلاک یا مواد غذایی در اطراف سیلانت یا به دلیل نوع ماده استفاده شده در سیلانت رخ می دهد. با رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از خمیردندان های سفیدکننده می توان این تغییر رنگ را به حداقل رساند.

احساس جسم خارجی
احساس وجود جسم خارجی در دهان پس از انجام فیشور سیلانت، معمولاً به دلیل ضخامت یا ناصافی لبه های سیلانت ایجاد می شود. این احساس معمولاً با گذشت زمان و عادت کردن به وجود سیلانت در دهان از بین می رود. در صورتی که این احساس آزاردهنده باشد، می توان با مراجعه به دندانپزشک آن را برطرف کرد.

افتادن فیشور سیلانت
افتادن فیشور سیلانت یکی از عوارض فیشور سیلانت است که ممکن است به دلایل مختلفی مانند جویدن مواد سخت، ضربه به دندان یا کیفیت پایین مواد استفاده شده در سیلانت رخ دهد. افتادن سیلانت به معنای از بین رفتن کامل محافظت از دندان نیست و می توان با مراجعه به دندانپزشک، سیلانت را مجدداً ترمیم کرد.

آلرژی
آلرژی به مواد تشکیل دهنده فیشور سیلانت یک عارضه بسیار نادر است. علائم آلرژی شامل قرمزی، تورم، خارش و گاهی اوقات مشکل در تنفس است. در صورت مشاهده هرگونه علائم آلرژیک، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.

توجه: مهم است بدانید که عوارض فیشور سیلانت معمولاً خفیف و موقتی هستند و اکثر افراد بدون هیچ مشکلی این درمان را تحمل می کنند. با این حال، اگر هرگونه نگرانی در مورد عوارض فیشور سیلانت دارید، بهتر است قبل از انجام این درمان با دندانپزشک خود مشورت کنید.

مزایای فیشور سیلانت
قبل از بررسی عوارض، بهتر است به مزایای فیشور سیلانت نیز اشاره کنیم. این روش درمانی مزایای بسیاری دارد، از جمله:

پیشگیری از پوسیدگی دندان: مهمترین مزیت فیشور سیلانت، پیشگیری از پوسیدگی دندان است.
روش ساده و بدون درد: انجام فیشور سیلانت بسیار ساده و بدون درد است.
هزینه مناسب: هزینه فیشور سیلانت نسبت به سایر روش های درمانی دندانپزشکی کمتر است.
دوام بالا: فیشور سیلانت ها معمولاً دوام بالایی دارند و تا چندین سال نیاز به تعویض ندارند.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از انجام فیشور سیلانت، با هر یک از عوارض ذکر شده مواجه شدید، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند علت مشکل را بررسی کرده و درمان مناسب را تجویز کند.

نتیجه گیری
فیشور سیلانت یکی از روش های موثر برای پیشگیری از پوسیدگی دندان است. با وجود اینکه این روش درمانی عوارض جانبی کمی دارد، اما بهتر است قبل از انجام آن، با دندانپزشک خود مشورت کنید تا از بروز هرگونه مشکل جلوگیری شود.

توجه: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه اطلاع رسانی دارد و نباید به عنوان جایگزین مشاوره پزشکی تلقی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و تصمیم گیری در مورد انجام فیشور سیلانت، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.

منابع:

https://drgarshasb.com/

https://asiadandan.com/

پوسیدگی دندان کودکان+ بهترین راه پیشگیری