به گزارش نبض نگار: یک دانشمند بریتانیایی به نام سر جیمز بلک، بیش از 50 سال پیش برای اولین بار پروپرانولول را توسعه داد. این دارو به عنوان نوعی بتا بلاکر، با تغییر نحوه واکنش قلب به برخی از تکانه‌های عصبی عمل می‌کند. این تغییر به کاهش ضربان قلب و کاهش فشار خون کمک می‌کند.
پروپرانولول نیاز به نسخه پزشک دارد. چندین شرکت آن را با نام‌های تجاری زیر تولید می‌کنند:
ایندرال
ایندرال ال‌ای
اینوپران ایکس‌ال
همانژئول
اشکال پروپرانولول
قرص
کپسول
محلول خوراکی (همانژئول)
محلول تزریقی
آیا پروپرانولول یک بتا بلاکر است؟
پروپرانولول یک آنتاگونیست غیرانتخابی گیرنده بتا آدرنرژیک است که به عنوان بتا بلاکر نیز شناخته می‌شود.
این دارو با جلوگیری از تعامل هورمون‌ها، به ویژه بتا-1 و بتا-2، با قلب عمل می‌کند. بتا بلاکرها، مانند پروپرانولول، با مسدود کردن این گیرنده‌های هورمونی، به کاهش ضربان قلب کمک می‌کنند.
پروپرانولول چه چیزی را درمان می‌کند؟
پزشکان معمولاً پروپرانولول را به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان فشار خون بالا تجویز می‌کنند.
فشار خون بالا باعث می‌شود قلب سخت‌تر از حد معمول کار کند. اگر کنترل نشود، قلب و شریان‌ها ممکن است به مرور زمان شروع به فرسودگی کنند. قلب خون‌رسانی را کنترل می‌کند و اگر به درستی کار نکند، می‌تواند به بسیاری از نواحی بدن آسیب برساند.
نیمه عمر پروپرانولول
نیمه عمر یک دارو، مدت زمانی است که طول می‌کشد تا مواد مؤثر دارو در بدن به نصف کاهش یابد.
به طور معمول، پروپرانولول نیمه عمری بین 3 تا 6 ساعت دارد، اما پروپرانولول طولانی اثر به دلیل جذب کندتر در روده، می‌تواند نیمه عمری بین 8 تا 11 ساعت داشته باشد.
پروپرانولول می‌تواند 4 تا 5 نیمه عمر طول بکشد تا کاملاً مؤثر باشد، که در افراد با عملکرد کلیوی معمولی حدود 55 روز است.
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی همچنین ممکن است این دارو را برای کمک به پیشگیری از موارد زیر تجویز کنند:
سردردهای شدید
میگرن
درد مزمن قفسه سینه
برای کمک به درمان یا پیشگیری از حملات قلبی
کاربردهای دیگر پروپرانولول
فشار خون بالا در پورتال
فئوکروموسیتوما، تومور غده فوق کلیوی
لرزش اساسی
آریتمی فوق بطنی، ریتم غیرطبیعی در حفره‌های بالایی قلب
اختلال هراس
رفتارهای پرخاشگرانه
بی‌قراری ناشی از داروهای ضد روان‌پریشی
همانژیوم نوزادی
آیا پروپرانولول می‌تواند به مشکلات سلامت روان کمک کند؟
احساسات منفی در مشکلات سلامت روان مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نقش دارند.
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و سلامت روان از چندین طریق به افراد دارای احساسات منفی کمک می‌کنند. طبق یک مطالعه در سال 2017، محققان دریافتند که پروپرانولول می‌تواند تقویت خاطرات عاطفی را در صورت مصرف قبل از یادآوری خاطره توسط فرد، مسدود کند.
به عبارت دیگر، ممکن است وابستگی عاطفی فرد به خاطره منفی هنگام مصرف پروپرانولول به اندازه کافی قوی نباشد. این می‌تواند به افراد کمک کند تا یک خاطره عاطفی منفی یا یک رویداد آسیب‌زا را مدیریت کنند.
این تحقیق به مطالعه دیگری که در سال 2016 منتشر شد، اضافه شد که نشان می‌داد افرادی که با PTSD زندگی می‌کنند، هنگام مصرف پروپرانولول، توانایی بهتری برای تفکر واضح دارند. این مطالعات ترکیبی نشان می‌دهد که پروپرانولول ممکن است نقش موثری در کمک به افراد مبتلا به PTSD داشته باشد.
عوارض جانبی پروپرانولول
پروپرانولول می‌تواند برخی عوارض جانبی ایجاد کند. برخی از این عوارض جانبی ممکن است خفیف باشند و با سازگاری بدن با دارو، طی چند هفته از بین بروند.
فرد باید هرگونه علائم شدید یا علائمی که از بین نمی‌روند را با پزشک خود در میان بگذارد.
عوارض جانبی شایع
حالت تهوع
خواب‌آلودگی
اسهال
خس خس سینه یا علائم برونشیت
خستگی
سردی در اندام‌ها
کاهش ضربان قلب (برادی‌کاردی)
درد شکم
اختلال نعوظ
مشکلات گوارشی
خشکی چشم
مقاومت به انسولین
عوارض جانبی کمتر شایع
مشکلات تنفسی یا برونکواسپاسم
کندی ضربان قلب
واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، بثورات پوستی، کهیر یا تورم در صورت یا زبان
افزایش ناگهانی وزن
تورم پاها، مچ پا یا کف پا
تغییرات ناگهانی در قند خون
مشکلات خواب یا کابوس
توهم
چه کسانی نباید پروپرانولول مصرف کنند؟
افراد مبتلا به اختلالات تنفسی نباید پروپرانولول مصرف کنند. از جمله:
آسم
برونشیت
آمفیزم
ضربان قلب کند یا فشار خون پایین
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی همچنین باید بدانند که آیا فرد با موارد زیر زندگی می‌کند یا سابقه آنها را دارد:
بیماری کبد یا کلیه
مشکلات قند خون یا دیابت
مشکلات گردش خون
اختلالات تیروئید
نارسایی احتقانی قلب
آلرژی‌ها
اختلالات عضلانی
علائم افسردگی
افراد باردار یا شیرده نیز باید از مصرف پروپرانولول خودداری کنند.
دوز پروپرانولول
دوز پروپرانولول بر اساس موارد زیر متفاوت است:
شرایطی که پزشک آن را برای آن تجویز می‌کند
شکل مصرف شده
پاسخ فرد به دارو
به عنوان مثال، برخی از دوزهای رایج قرص پروپرانولول عبارتند از:
فشار خون بالا: دوز اولیه، دو بار در روز 40 میلی‌گرم؛ دوز نگهدارنده، 120 میلی‌گرم تا 240 میلی‌گرم در روز
فیبریلاسیون دهلیزی: 10 میلی‌گرم تا 30 میلی‌گرم، سه تا چهار بار در روز
آنژین صدری: 80 میلی‌گرم تا 320 میلی‌گرم در روز
میگرن: دوز اولیه، 80 میلی‌گرم در روز؛ دوزهای نگهدارنده بین 160 میلی‌گرم تا 240 میلی‌گرم در روز
لرزش: دوز اولیه، 40 میلی‌گرم دو بار در روز؛ دوز نگهدارنده معمولاً حدود 120 میلی‌گرم در روز
انفارکتوس میوکارد (حمله قلبی): دوز اولیه، 40 میلی‌گرم سه بار در روز؛ دوزهای نگهدارنده بین 180 میلی‌گرم تا 240 میلی‌گرم در روز، تقسیم‌شده
تنگی زیر آئورت هیپرتروفیک: 20 میلی‌گرم تا 40 میلی‌گرم، سه تا چهار بار در روز
فرد باید از متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد دوز مصرفی برای بیماری خود سوال کند و تمام دستورالعمل‌های ارائه شده را دنبال کند. همچنین باید مطمئن شود که دستورالعمل‌های نوشته شده روی بسته‌بندی دارو را دنبال می‌کند و در صورت داشتن هرگونه سؤالی با متخصص مراقبت‌های بهداشتی یا داروساز خود صحبت کند.
در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی پس از تنظیم دوز، به ویژه اگر علائم شدید باشند یا در عرض چند روز بهبود نیابند، باید با متخصص مراقبت‌های بهداشتی تماس بگیرد.
تداخلات دارویی
مصرف سایر داروها می‌تواند در اثربخشی پروپرانولول اختلال ایجاد کند. هر کسی که برای درمان مشکلات ریتم قلب دارو مصرف می‌کند، باید قبل از مصرف پروپرانولول با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کند.
افرادی که از سایر داروهای فشار خون مانند کلونیدین استفاده می‌کنند، باید این کار را به آرامی انجام دهند. در طول چند روز، متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است توصیه کند که دوز داروی دیگر را به آرامی کاهش دهید و در عین حال دوز پروپرانولول را افزایش دهید تا از عوارض جانبی جلوگیری شود.
فرد نباید پروپرانولول را با سایر بتا بلاکرها، مهارکننده‌های ACE، مسدودکننده‌های کانال کلسیم و مسدودکننده‌های آلفا مصرف کند، زیرا اثر ترکیبی آنها می‌تواند ضربان قلب را به سطح ناامنی کاهش دهد و باعث حمله قلبی شود. با این حال، در شرایط خاص، مصرف همزمان این داروها ممکن است ایمن و مؤثر باشد. فرد باید برای اطلاعات بیشتر با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کند.
افرادی که پروپرانولول مصرف می‌کنند، باید از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن نیز خودداری کنند. این داروها ممکن است اثرات پروپرانولول را کاهش دهند.
اگر فردی نیاز به مصرف NSAIDs دارد، باید مستقیماً با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کند. آنها می‌توانند در تصمیم‌گیری در مورد بهترین دارو کمک کنند و ضربان قلب فرد را کنترل کنند تا سطح هر دارو در صورت نیاز تنظیم شود.
پروپرانولول همچنین می‌تواند با مواد دیگری مانند الکل تداخل داشته باشد. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً توصیه می‌کنند هنگام مصرف پروپرانولول از مصرف الکل خودداری کنید زیرا می‌تواند سطح پروپرانولول را در بدن افزایش دهد که می‌تواند منجر به عوارض جانبی شود.
فرد باید تمام داروها، مکمل‌ها و سایر موادی را که مصرف می‌کند با پزشک خود در میان بگذارد. آنها می‌توانند در تعیین اینکه آیا جایگزین‌هایی وجود دارد یا خیر، به فرد توصیه کنند که در صورت نیاز مصرف سایر داروها را متوقف کند.
پروپرانولول و بارداری
پروپرانولول ممکن است خطراتی را برای جنین در حال رشد ایجاد کند. خطرات عبارتند از:
جفت کوچک
برادی‌کاردی
سرعت رشد کندتر
هیپوگلیسمی
ناهنجاری‌های مادرزادی
دپرسیون تنفسی
در نتیجه، فردی که باردار است یا قصد بارداری دارد باید قبل از مصرف پروپرانولول با پزشک خود صحبت کند. اگر پزشک احساس کند که فواید آن برای جنین در حال رشد بیشتر از خطرات آن است، ممکن است همچنان این دارو را توصیه کند.
جایگزین‌های پروپرانولول
افرادی که نگران عوارض جانبی و تداخلات پروپرانولول هستند یا آن را تجربه می‌کنند، باید با پزشک خود در مورد داروهای جایگزین صحبت کنند.
وجود یا عدم وجود جایگزین به شرایطی که فرد برای درمان آن دارو مصرف می‌کند بستگی دارد.
افرادی که عوارض جانبی را تجربه می‌کنند یا در معرض خطر بیشتری هستند، ممکن است متوجه شوند که یک بتا بلاکر انتخابی، مانند متوپرولول، ممکن است مؤثرتر باشد. متوپرولول نوع دیگری از بتا بلاکر است که گاهی اوقات بتا بلاکر انتخابی نامیده می‌شود. این دارو فقط بتا-1 را مسدود می‌کند، نه بتا-2 را. این ممکن است به کاهش شدت و خطر عوارض جانبی کمک کند.
پروپرانولول در مقابل متوپرولول
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است پروپرانولول و متوپرولول را برای درمان بیماری‌های مشابه، مانند آنژین، فشار خون بالا و حملات قلبی تجویز کنند. هر دو نوعی بتا بلاکر هستند. همچنین هشدارها، عوارض جانبی و تداخلات مشابهی دارند.
با این حال، این دو دارو تفاوت‌هایی دارند. متوپرولول یک بتا بلاکر انتخابی است. فقط بتا-1 را مسدود می‌کند، در حالی که پروپرانولول بتا-1 و بتا-2 را مسدود می‌کند. این امر می‌تواند احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف متوپرولول را کاهش دهد و بسیاری گزارش داده‌اند که عوارض جانبی خفیف هستند.
یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی همچنین ممکن است پروپرانولول را برای شرایط پزشکی مختلف فراتر از فشار خون بالا و آنژین تجویز کند. در مقایسه، استفاده از متوپرولول به طور خاص برای حملات قلبی، فشار خون بالا و آنژین صدری است.
خلاصه
پروپرانول نوعی بتا بلاکر است. می‌تواند به مدیریت فشار خون بالا، میگرن، برخی از بیماری‌های روانی و سایر مشکلات پزشکی کمک کند.
عوارض جانبی پروپرانولول ممکن است شامل حالت تهوع، خواب‌آلودگی و درد شکم باشد. اکثر عوارض جانبی پس از چند هفته فروکش می‌کنند. با این حال، اگر فردی عوارض جانبی شدید یا مداوم را تجربه کند، باید با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کند.
افراد همیشه باید در مورد سایر داروهای مصرفی خود به متخصص مراقبت‌های بهداشتی اطلاع دهند، زیرا ممکن است با پروپرانولول تداخل دارویی وجود داشته باشد.
منبع: https://www.medicalnewstoday.com/articles/316061#summary
0 دیدگاه